مقایسه کاتلین و فلاتر یکی از چالش های افرادی که به تازگی قصد ورود به دنیای برنامه نویسی اندروید را دارند می باشد. اگر شما هم دارای چنین دغدغه ای هستید، می خواهیم به شما کمک کنیم تا فلاتر و کاتلین را از نظر عملکرد، شباهت، سهولت یادگیری، محبوبیت، ادغام کتابخانه های شخص ثالث و برنامه های ساخته شده توسط آنها مقایسه کنیم. سپس، شما را با مزایای زبان Kotlin و Flutter (SDK) آشنا کنیم تا بهتر بتوانید درباره مقایسه Kotlin و Flutter تصمیم گیری کنید. با این مطلب از سایت آموزش برنامه نویس الکامکو همراه ما باشید.

فلاتر چیست؟

فلاتر (Flutter) یک فریمورک یا یک کیت توسعه موبایل بین پلتفرمی است که توسط گوگل در سال ۲۰۱۷ توسعه داده شده و برای ساخت برنامه های اندروید و iOS بصورت همزمان با یکبار خروجی استفاده می شود.

فریمورک فلاتر متن باز است و بسته کاملی از ویجت ها، ابزارها و غیره را برای با هدف توسعه بهتر به برنامه نویسان ارائه می دهد. این فریمورک برای توسعه برنامه های کاربردی تلفن همراه، برنامه های کاربردی وب، برنامه های کاربردی دسکتاپ و همچنین برخی از دستگاه های تعبیه شده استفاده می شود.

Flutter یک زبان نیست، بلکه یک کیت توسعه است که شامل تمام کتابخانه ها، ابزارها، اسناد و غیره لازم برای ساخت نرم افزار است. دارت (Dart) زبان برنامه نویسی است که در فلاتر استفاده می شود. زبان برنامه نویسی دارت در سال ۲۰۱۱ توسط گوگل ساخته شد و برای اپلیکیشن های موبایل و وب بسیار مناسب است. یادگیری و آموزش زبان برنامه نویسی دارت و طراحی اپلیکیشن با فلاتر به تمام افرادی که دنبال صرفه جویی در وقت هستند توصیه می شود.

کاتلین چیست؟

Kotlin یک زبان برنامه نویسی استاتیکی همه منظوره است که توسط Jet brains توسعه یافته است که اولین بار در سال ۲۰۱۱ ارائه شد و در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. این زبان می تواند از الگوی برنامه نویسی شی گرا و رویه ای پشتیبانی کند. کلمه staticically typed به معنای بررسی نوع است و نوع متغیر در زمان کامپایل مشخص است.

Kotlin با جاوا سازگار است، به این معنی که هر دو زبان می توانند اطلاعات را به اشتراک بگذارند و از آن استفاده کنند، به عبارت دیگر، می توانید از Kotlin در کنار جاوا استفاده کنید. درست مانند کامپایلر جاوا، کامپایلر Kotlin نیز کد بایتی را تولید می کند که می تواند روی JVM اجرا شود. Kotlin با انتخاب تمام ویژگی های خوب زبان های مختلف مانند جاوا، جاوا اسکریپت، اسکالا، سی شارپ و غیره توسعه یافته است، به همین دلیل است که زبانی کاربرپسند و آسان برای یادگیری توسعه دهندگان فول استک است.

کاتلین یک زبان برنامه نویسی نیتیو (Native) ولی فلاتر یک فریمورک کراس پلتفرم (Cross-Platform) است.

حالا که متوجه شدید فلاتر و کاتلین چیست بیایید هر دو کاتلین و فلاتر را از نظر جنبه های مختلف مقایسه کنید.

تفاوت فلاتر و کاتلین از نظر عملکرد (Performance)

• عملکرد کاتلین (Kotlin)
  • در توسعه نیتیو اندروید، عملکرد بسیار خوبی دارد و نزدیک به جاوا است زیرا مستقیماً بر روی JVM اجرا می‌شود و به کد بایت JVM کامپایل می‌گردد.
  • در KMM، کد منطقی به صورت نیتیو برای هر پلتفرم کامپایل می‌شود و عملکرد خوبی دارد.
  • در Kotlin/Native، کد مستقیماً به کد ماشین نیتیو کامپایل می‌شود و عملکرد بسیار خوبی ارائه می‌دهد.
• عملکرد فلاتر (Flutter)
  • عملکرد بسیار خوبی دارد و به دلیل کامپایل به کد ماشین نیتیو و استفاده از موتور رندرینگ اختصاصی، معمولاً به نرخ ۶۰ فریم در ثانیه یا بالاتر دست می‌یابد.
  • عملکرد UI در پلتفرم‌های مختلف یکنواخت‌تر است زیرا از ویجت‌های سفارشی استفاده می‌کند.

همچنین بخوانید: تفاوت فلاتر و ری اکت چیست؟

تفاوت کاتلین و فلاتر از نظر اکوسیستم و جامعه

• اکوسیستم و جامعه کاتلین (Kotlin)
  • دارای یک اکوسیستم قوی و رو به رشد، به ویژه در جامعه توسعه اندروید.
  • پشتیبانی عالی از سوی گوگل و JetBrains.
  • کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های متعددی برای توسعه اندروید، بک‌اند و سایر موارد وجود دارد.
  • جامعه فعال و بزرگ با منابع آموزشی فراوان.
• اکوسیستم و جامعه فلاتر (Flutter)
  • دارای یک اکوسیستم جوان اما به سرعت در حال رشد.
  • پشتیبانی قوی از سوی گوگل.
  • تعداد زیادی پکیج و پلاگین برای توسعه UI و قابلیت‌های مختلف در دسترس است (Pub.dev).
  • جامعه فعال و مشتاق با منابع آموزشی رو به افزایش.

همچنین بخوانید: نصب فلاتر از صفر تا صد

مقایسه کاتلین و فلاتر از نظر سرعت

• سرعت کاتلین (Kotlin)
  • سرعت توسعه در اندروید با استفاده از کاتلین معمولاً بیشتر از جاوا است به دلیل نحوه‌ی مختصر و ویژگی‌های زبانی آن.
  • KMM می‌تواند با به اشتراک‌گذاری کد منطقی، سرعت توسعه را در پروژه‌های چندسکویی افزایش دهد.
• سرعت فلاتر (Flutter)
  • فلاتر به دلیل ویژگی Hot Reload (بارگذاری سریع تغییرات بدون نیاز به کامپایل مجدد کامل)، ابزارهای توسعه قوی و مجموعه غنی از ویجت‌های آماده، معمولاً سرعت توسعه UI بسیار بالایی دارد.

مقایسه فلاتر و کاتلین از نظر هدف

هدف اصلی فلاتر (Flutter)

هدف اصلی فلاتر تسهیل و تسریع توسعه رابط‌های کاربری (UI) زیبا، با عملکرد بالا و چندسکویی با استفاده از یک کدبیس واحد است. فلاتر به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که برنامه‌هایی را برای موبایل (اندروید و iOS)، وب، دسکتاپ و حتی دستگاه‌های توکار بسازند که در تمامی این پلتفرم‌ها ظاهر و عملکرد یکسانی داشته باشند.

نقاط کلیدی در هدف فلاتر

• توسعه چندسکویی واقعی: تمرکز بر ارائه یک تجربه کاربری یکپارچه در پلتفرم‌های مختلف از طریق به اشتراک‌گذاری بخش عمده‌ای از کد UI و منطق برنامه.
• عملکرد بالا: دستیابی به عملکرد نزدیک به نیتیو از طریق کامپایل به کد ماشین و استفاده از موتور رندرینگ اختصاصی (Impeller یا Skia).
• رابط کاربری زیبا و قابل تنظیم: ارائه مجموعه غنی از ویجت‌های از پیش ساخته شده و قابلیت سفارشی‌سازی بالا برای ایجاد رابط‌های کاربری جذاب و منحصربه‌فرد.
• توسعه سریع: فراهم کردن ابزارهایی مانند Hot Reload که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تغییرات کد را به سرعت و بدون نیاز به کامپایل مجدد کامل مشاهده کنند.

هدف اصلی کاتلین (Kotlin)

هدف اصلی کاتلین در ابتدا ارائه یک زبان برنامه‌نویسی مدرن، رسا و ایمن‌تر به عنوان جایگزینی برای جاوا در توسعه اندروید بود. با گذشت زمان، هدف کاتلین گسترش یافته و اکنون شامل توسعه چندسکویی (به ویژه از طریق Kotlin Multiplatform Mobile – KMM)، توسعه بک‌اند، توسعه وب و حتی توسعه دسکتاپ نیز می‌شود.

نقاط کلیدی در هدف کاتلین

• توسعه نیتیو اندروید: بهبود تجربه توسعه اندروید با ارائه یک زبان جذاب‌تر، ایمن‌تر و کارآمدتر نسبت به جاوا.
• توسعه چندسکویی با تمرکز بر منطق: Kotlin Multiplatform Mobile (KMM) امکان به اشتراک‌گذاری کد منطقی کسب‌وکار بین پلتفرم‌های مختلف (مانند اندروید و iOS) را فراهم می‌کند، در حالی که رابط کاربری به صورت نیتیو برای هر پلتفرم توسعه می‌یابد.
• توسعه بک‌اند: ارائه یک زبان قوی و کارآمد برای ساخت سرویس‌های سمت سرور با استفاده از فریم‌ورک‌هایی مانند Ktor.
• توسعه وب: امکان استفاده برای توسعه فرانت‌اند وب از طریق Kotlin/JS.
• قابلیت تعامل با جاوا: سازگاری کامل با کد جاوا و اکوسیستم جاوا.

همچنین بخوانید: انواع داده ها در کاتلین | انواع متغییر در کاتلین | انواع حلقه در کاتلین

تفاوت Flutter یا kotlin از نظر اندازه برنامه 

• کاتلین (Kotlin)
  • اندازه برنامه‌های نیتیو اندروید که با کاتلین توسعه یافته‌اند معمولاً کمتر از برنامه‌های فلاتر است زیرا فقط کد و منابع مورد نیاز برای پلتفرم اندروید بسته‌بندی می‌شوند.
  • در KMM، اندازه نهایی برنامه‌ها ممکن است بسته به میزان کد به اشتراک گذاشته شده و UI نیتیو متفاوت باشد.
• فلاتر (Flutter)
  • برنامه‌های فلاتر معمولاً حجم بیشتری نسبت به برنامه‌های نیتیو دارند زیرا موتور رندرینگ فلاتر و ویجت‌های مورد استفاده در داخل برنامه بسته‌بندی می‌شوند.

تفاوت kotlin یا Flutter از نظر دسترسی به ویژگی‌های نیتیو

• کاتلین (Kotlin)
  • در توسعه نیتیو اندروید، دسترسی کامل و مستقیم به تمام API‌ها و ویژگی‌های سیستم عامل اندروید وجود دارد.
  • در KMM، برای دسترسی به ویژگی‌های خاص پلتفرم، معمولاً نیاز به نوشتن کد نیتیو (expect/actual) است.
• فلاتر (Flutter)
  • برای دسترسی به ویژگی‌های خاص پلتفرم (مانند دوربین، GPS و غیره)، فلاتر از “Platform Channels” استفاده می‌کند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد با کد نیتیو (کاتلین/جاوا برای اندروید، Swift/Objective-C برای iOS) تعامل داشته باشند. این امر می‌تواند پیچیدگی را افزایش دهد.

تفاوت فلاتر و کاتلین از نظر جامعه و پشتیبانی

• هر دو زبان/فریم‌ورک دارای جوامع فعال و پشتیبانی خوبی هستند.
• گوگل نقش مهمی در توسعه و پشتیبانی هر دو فناوری دارد.
• منابع آموزشی آنلاین، مستندات و کتابخانه‌های زیادی برای هر دو در دسترس است.

فرق کاتلین و فلاتر از نظر پلتفرم

تفاوت کاتلین و فلاتر از نظر پلتفرم به شرح زیر است:

پلتفرم فلاتر (Flutter)

• هدف اصلی: توسعه رابط کاربری چندسکویی (Cross-Platform UI Development)
• پلتفرم‌های هدف:
  • موبایل: اندروید و iOS (اصلی‌ترین و قوی‌ترین پلتفرم‌های هدف)
  • وب: توسعه برنامه‌های وب تعاملی که می‌توانند در مرورگرهای مدرن اجرا شوند.
  • دسکتاپ: ویندوز، macOS و لینوکس (پشتیبانی در حال پیشرفت و بهبود است).
  • توکار (Embedded): امکان اجرا بر روی دستگاه‌های توکار و سیستم‌های عامل خاص (مانند Google Fuchsia).
• نحوه عملکرد: فلاتر از زبان برنامه‌نویسی Dart استفاده می‌کند و با استفاده از موتور رندرینگ اختصاصی خود (Impeller یا Skia) رابط کاربری را مستقیماً رندر می‌کند. این بدان معناست که فلاتر از ویجت‌های نیتیو سیستم عامل استفاده نمی‌کند و ظاهر و رفتار رابط کاربری در تمام پلتفرم‌ها تا حد زیادی یکسان است.

پلتفرم کاتلین (Kotlin)

• هدف اصلی: یک زبان برنامه‌نویسی چندسکویی (Multi-Platform Programming Language)
• پلتفرم‌های هدف:
  • اندروید: به عنوان زبان رسمی و ترجیحی برای توسعه برنامه‌های نیتیو اندروید.
  • iOS: از طریق Kotlin/Native امکان کامپایل کد کاتلین به کد ماشین نیتیو iOS وجود دارد.
  • وب: از طریق Kotlin/JS می‌توان کد کاتلین را به جاوااسکریپت کامپایل کرد و برای توسعه فرانت‌اند وب استفاده نمود.
  • بک‌اند: با فریم‌ورک‌هایی مانند Ktor می‌توان از کاتلین برای توسعه سرویس‌های سمت سرور و APIها استفاده کرد (اجرا بر روی JVM).
  • دسکتاپ: با Jetpack Compose for Desktop و سایر فریم‌ورک‌ها می‌توان برنامه‌های دسکتاپ چندسکویی (ویندوز، macOS، لینوکس) ساخت.
  • توکار: از طریق Kotlin/Native امکان اجرا بر روی برخی سیستم‌های عامل توکار وجود دارد.

فرق کاتلین و فلاتر از نظر یادگیری

• کاتلین (Kotlin)
  • برای توسعه‌دهندگانی که با جاوا آشنا هستند، یادگیری کاتلین نسبتاً آسان است زیرا بسیاری از مفاهیم مشابه هستند و به توسعه دهندگانی که با جاوا یا زبان‌های مشابه آشنایی دارند اجازه می‌دهد تا به سرعت خود را با این زبان برنامه نویسی سازگار کنند.
  • نحوه‌ی مختصر و رسا آن می‌تواند یادگیری را برای مبتدیان نیز تسهیل کند.
• فلاتر (Flutter)
  • یادگیری فلاتر برای توسعه‌دهندگانی که با مفاهیم UI واکنشی (مانند React Native) آشنا هستند، می‌تواند آسان‌تر باشد.
  • مفهوم “Widget” در فلاتر ممکن است برای برخی توسعه‌دهندگان جدید باشد.
  • Dart به عنوان زبان برنامه‌نویسی فلاتر نیز باید یاد گرفته شود.

همچنین بخوانید: نقشه راه فلاتر برای تبدیل شدن به یک توسعه دهنده Flutter

مقایسه کاتلین و فلاتر از نظر محبوبیت (Popularity)

محبوبیت کاتلین

محبوبیت Kotlin در گیت هاب (Github) 40k ستاره است که بسیار کمتر از Flutter است. طبق ترندهای گوگل، محبوبیت زبان برنامه نویسی اندروید Kotlin در ۷۲ از ۱۰۰ است و طبق StackOverflow، درصد سوالات StackOverflow برای کاتلین ۱.۱۷٪ است.

محبوبیت فلاتر

محبوبیت Flutter در GitHub از زمان انتشار ۱.۰ به ۹۸.۹ هزار ستاره رسیده است که بسیار خوب است. طبق ترندهای گوگل، زبان فلاتر از نظر میانگین محبوبیت از ۱۰۰، در رتبه ۷۶ قرار دارد و طبق StackOverflow، درصد سوالات StackOverflow برای Flutter تقریباً ۲.۵۰٪ است.

دوره جامع آموزش طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) در اندروید

مقایسه کاتلین و فلاتر از نظر برنامه های توسه یافته شده (Apps Developed)

برنامه‌های توسعه‌ یافته با کاتلین

• برنامه‌های نیتیو اندروید: کاتلین به عنوان زبان رسمی توسعه اندروید، برای ساخت طیف گسترده‌ای از برنامه‌های نیتیو اندروید با عملکرد بالا و دسترسی کامل به API‌های سیستم عامل استفاده شده است. این شامل برنامه‌های کاربردی، بازی‌ها، ابزارهای سیستمی و غیره می‌شود.
  • مثال‌های برجسته: بسیاری از برنامه‌های محبوب اندرویدی مانند بخش‌هایی از برنامه‌های گوگل (مانند Google Home، Google Pay)، Pinterest و Trello از کاتلین استفاده کرده‌اند یا به آن مهاجرت کرده‌اند.
• برنامه‌های چندسکویی موبایل (با Kotlin Multiplatform Mobile – KMM): از KMM برای به اشتراک‌گذاری منطق کسب‌وکار بین برنامه‌های اندروید و iOS استفاده می‌شود، در حالی که رابط کاربری به صورت نیتیو (کاتلین/جاوا برای اندروید، Swift/Objective-C برای iOS) توسعه می‌یابد.
  • مثال‌های برجسته: برنامه‌هایی مانند Philips Hue و Cash App از KMM برای به اشتراک‌گذاری منطق استفاده کرده‌اند.
• برنامه‌های بک‌اند: کاتلین با فریم‌ورک‌هایی مانند Ktor برای توسعه سرویس‌های سمت سرور، APIها و برنامه‌های بک‌اند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• برنامه‌های وب: با Kotlin/JS امکان توسعه فرانت‌اند وب وجود دارد، اگرچه هنوز به اندازه فریم‌ورک‌های جاوااسکریپتی رایج نیست.
• برنامه‌های دسکتاپ: با Jetpack Compose for Desktop و سایر فریم‌ورک‌ها، برنامه‌های دسکتاپ چندسکویی با کاتلین توسعه یافته‌اند.

برنامه‌های توسعه‌ یافته با فلاتر

• برنامه‌های چندسکویی موبایل (اندروید و iOS): فلاتر برای ساخت برنامه‌های موبایل با یک کدبیس واحد بسیار محبوب است و طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی، تجاری، اجتماعی و غیره با آن توسعه یافته‌اند.
  • مثال‌های برجسته: برنامه‌هایی مانند Google Ads، eBay Motors، BMW ConnectedDrive، https://www.google.com/search?q=Alibaba.com، و بسیاری از استارتاپ‌ها و برنامه‌های کوچک و متوسط از فلاتر استفاده کرده‌اند.
• برنامه‌های وب: فلاتر امکان ساخت برنامه‌های وب تعاملی را فراهم می‌کند که می‌توانند در مرورگر اجرا شوند.
• برنامه‌های دسکتاپ: پشتیبانی از توسعه برنامه‌های دسکتاپ (ویندوز، macOS، لینوکس) در حال بهبود است و برنامه‌هایی با فلاتر برای دسکتاپ نیز توسعه یافته‌اند.
• برنامه‌های توکار: فلاتر برای توسعه رابط کاربری برای سیستم‌های عامل توکار مانند Google Fuchsia نیز استفاده می‌شود.

همچنین بخوانید: اموزش اندروید استودیو

تفاوت kotlin و Flutter از نظر ادغام کتابخانه های شخص ثالث (Integration of Third-Party Libraries)

کتابخانه های کاتلین: زبان کاتلین به مجموعه ای از کتابخانه ها و ابزارهای خاص برای ایجاد ارتباط نیاز ندارد زیرا با اکوسیستم پلتفرم نیتیو کار می کند.

کتابخانه های فلاتر: Flutter یک ابزار توسعه رابط کاربری استو به همین دلیل هم به کتابخانه ها و ابزارهای شخص ثالث برای ایجاد ارتباط با محیط نیتیو نیاز دارد.

دوره متخصص اندروید | پکیج کامل آموزش برنامه نویسی اندروید

مثال‌هایی از کد نویسی در فلاتر و کاتلین:

مقایسه کدنویسی معادل برای ایجاد یک رابط کاربری ساده با دکمه و متن در فلاتر و کاتلین:

فلاتر:

import 'package:flutter/material.dart';

void main() {
  runApp(MyApp());
}

class MyApp extends StatelessWidget{
  @override
  Widget build(BuildContext context) {
    return MaterialApp(
      home: Scaffold(
        body: Center(
          child: Column(
            mainAxisAlignment: MainAxisAlignment.center,
            children: <Widget>[
              Text('سلام به فلاتر!'),
              RaisedButton(
                child: Text('کلیک کنید'),
                onPressed: () {
                  // کد مورد نظر برای کلیک بر روی دکمه
                },
              ),
            ],
          ),
        ),
      ),
    );
  }
}

• دسترسی همیشگی به سورس ها و فیلم های اموزش فلاتر به علاوه پشتیبانی رایگان ۱۲ ماهه با قابلیت تمدید
• انجام انواع تمرین ها و مثال ها در طول دوره و ورود آسان به بازار کار فلاتر
• طراحی و ساخت پروژه های حرفه ای به علاوه پروژه فوق حرفه ای سایت فروشگاهی و اپلیکیشن فروشگاهی
• در اختیار داشتن سورس کد تمامی پروژه های انجام شده و آموزش با جدید ترین ورژن نرم افزار
• استخدام در شرکت های معتبر و کسب درآمد از ساخت پروژه های موبایلی (Android – ios) و وب (ساخت انواع وبسایت)

کاتلین:

import android.os.Bundle
import androidx.activity.ComponentActivity
import androidx.activity.compose.setContent
import androidx.compose.foundation.layout.*
import androidx.compose.material.*
import androidx.compose.runtime.Composable
import androidx.compose.ui.Alignment
import androidx.compose.ui.Modifier
import androidx.compose.ui.tooling.preview.Preview

class MainActivity : ComponentActivity() {
    override fun onCreate(savedInstanceState: Bundle?) {
        super.onCreate(savedInstanceState)
        setContent {
            GreetingApp()
        }
    }
}

@Composable
fun GreetingApp() {
    Column(
        modifier = Modifier.fillMaxSize(),
        verticalArrangement = Arrangement.Center,
        horizontalAlignment = Alignment.CenterHorizontally
    ) {
        Text("سلام به کاتلین!")
        Button(onClick = { /* کد مورد نظر برای کلیک بر روی دکمه */ }) {
            Text("کلیک کنید")
        }
    }
}

@Preview(showBackground = true)
@Composable
fun DefaultPreview() {
    GreetingApp()
}

نکات قابل توجه:

• در مثال فلاتر، از MaterialApp و Scaffold برای ساختار اصلی رابط کاربری و از Center و Column برای چینش ویجت‌ها استفاده می‌شود. از Text برای نمایش متن و RaisedButton برای ایجاد دکمه استفاده می‌شود.
• در مثال کاتلین، از توابع setContent و GreetingApp برای ساخت رابط کاربری استفاده می‌شود. از Column، Text و Button به صورت مشابه با مثال فلاتر استفاده می‌شود.
• هر دو کد به طور مشابه یک دکمه با متن “سلام به …” ایجاد می‌کنند که در مرکز صفحه نمایش داده می‌شود.
• تفاوت اصلی در نحوه تعریف و ساخت رابط کاربری است. فلاتر از ویجت‌های آماده و کتابخانه‌های Material Design استفاده می‌کند، در حالی که کاتلین از Jetpack Compose، یک کتابخانه رابط کاربری مبتنی بر کد، استفاده می‌کند.

جامع ترین دوره آموزش کاتلین پروژه محور | آموزش Kotlin از مبتدی تا پیشرفته